9 Ekim 2020
Sayı: KB 2020/Özel-17

Dünyadan işçi-emekçi eylemleri

Endonezya’da işçiler sokakta

Endonezya’da 5 Ekim Pazartesi günü yasalaşan “çalışanların hak ve güvencelerinin yok sayıldığı” yeni istihdam paketine karşı işçiler sokaklarda. 3 gündür eylemler düzenleyen işçiler, 8 Ekim günü de ülkede en az 12 yerde gösteriler düzenledi.

Hükümet, yasanın “bürokrasiyi azaltacağını” ve “yabancı yatırımı teşvik” edeceğini, istihdamı arttıracağını ve ekonomiyi canlandıracağını iddia ediyor. Yasa, Eylül 2019’dan bu yana tartışılırken, işçi sınıfı da grev ve eylemlerle yasaya karşı çıkıyordu.

İşçi sendikaları yeni istihdam yasasının yeniden düzenlenmesini talep ediyor. Yasa; iş güvenliği, asgari ücret, çalışma saati, izin, sözleşme yenileme, sosyal güvenlik ve kıdem tazminatı başlıklarında işçilerin haklarını gasp ediyor. Ayrıca ağır iş kollarında yabancı işçi kotasının kaldırılması maddesi de yasada yer alıyor. Düzenlemede, sermayenin çıkarları uğruna çevrenin tahribatına yol açacak maddeler de bulunuyor. Üç yıllık sözleşmelerin kaldırılması, kıdem tazminatlarının düşürülmesi gibi maddelerle ömür boyu sözleşmeli hale getirileceklerini, emekli maaş ve sigortalarını yitireceklerini düşünen işçiler aylardır protestolar gerçekleştiriyordu.

Hindistan’da otomobil tedarikçisi Magna'da grev ve dayanışma

Hindistan’da Tamil Nadu eyaletine bağlı Oragadam’da, otomobil parçaları üreten Magna International fabrikasındaki işçiler 17 Eylül’de greve gitmişti. Sendika kurmaya teşebbüs ettikleri için 19 Mart’ta işten atılan dört arkadaşlarının işe geri alınması için greve giden işçiler, sendikanın onaylanması ve zorla başka bir işe vermelerden vazgeçilmesi ve ücret artışları için müzakerelerin yapılmasını talep ediyordu.

Motherson Otomotiv Teknolojileri ve Mühendisliği (MATE) işçileri de 22 Eylül’de Magna işçileri ile dayanışmalarını gösterdiler ve ortak bir protesto mitingine katıldılar.

Magna’nın yedek parça ürettiği Ford fabrikasından işçiler de sendikalarıyla birlikte Magna işçilerine destek için eylem yaptı.

Öte yandan Magna ve Ford kapitalistleri, işçilerin taleplerine karşılık vermek bir yana, sözleşmeli işçilerle niteliği düşürerek yan parça üretimine devam ediyor. Grevdeki işçiler; Magna ve onu bu üretime teşvik eden Ford kapitalistlerinin suç işlediklerini, bu şekilde araç üretiminde ihmaller bulunduğunu ve bunun “kaza”lara yol açabileceğini belirtiyor.

İran’da protestolar

Eylül ayının sonunda, ülkenin güneydoğusundaki Ahvaz’da bulunan Ramin elektrik santralinde işçiler gösteriler düzenledi. 950 işçi işyerlerini korumak için ve kısmi özelleştirmeye karşı mücadele ediyor.

İran’da işçi ve emekçi kitleler arasında yoksulluk yaygın. Buna karşı çeşitli sektörlerde protestolar durmaksızın sürüyor.

İran’da işçilerin yüzde 70›inin ücretlerinin günlük temel ihtiyaçların yalnızca üçte biri için yeterli olduğu ifade ediliyor. 

Cezayir’de protesto

Cezayir’in başkenti Cezayir’de yaklaşık 500 kişi 5 Ekim Pazartesi günü gösteri yaptı. Gösteriler 1988’deki demokratik hareketin 32. yıldönümüne atfen düzenlendi. 

Geçen Şubat ayında başlayan protestoların şiarlarını taşıyan göstericiler, demokratik haklarının korunması ve ordunun geri çekilmesi taleplerinin yanı sıra yetersiz ve yozlaşmış devlet aygıtında reformlar yapılması için çağrıda bulundular.

Polis “korona koruması” bahanesiyle göstericilere saldırırken eylemde gözaltına alınanlar oldu.

İsrail’de protestolar

İsrail kabinesi, korona kısıtlamalarını protestolara getirilen yasaklarla genişletti. Çarşamba günü yapılan açıklamada, “salgının neden olduğu acil durumun 13 Ekim›e kadar uzatılmasına” karar verildi. Bu aynı zamanda gösteriler için düzenlemeleri de içeriyor.

18 Eylül’den bu yana yürürlükte olan uygulama, yurttaşların evlerinden 1000 metrelik bir yarıçapın dışına çıkmalarını yasaklıyor ve en fazla 20 kişilik gruplar halinde protestoya izin veriyor. Bu yasaklar, enfeksiyon riski ile gerekçelendirildi. 

Bu yasağa rağmen 6 Ekim Salı akşamı Başbakan Benjamin Netanyahu’ya karşı protestolar kesilmedi.  “Suç başbakanı” yazılı maskeler takan göstericiler Netanyahu’nun istifasını isteyen sloganlar attı. Kaşıklarla tavalara vurularak Covid-19 nedeniyle artan işsizlik ve geçim sıkıntısı protesto edildi. Bazı sokaklara barikat kuran polis ile eylemciler arasında zaman zaman arbede yaşandı. 

Başbakan Netanyahu, Covid-19 salgınını yönetmedeki başarısızlığının yanı sıra yolsuzluk ve işlediği suçlar nedeniyle 4 aydır protesto ediliyor ve istifa etmeye çağrılıyor. Salgında ikinci dalganın etkisine giren İsrail’de işsizlik de giderek artıyor. 

Belarus’ta yine kitlesel gösteri

Belarus’ta Lukashenko yönetimine karşı protestolar sürüyor, polisin saldırıları halkı sokağa çıkmaktan alıkoymuyor.

4 Ekim Pazar günü başkent Minsk’te 100 binden fazla kişi demokrasi ve özgürlük talepleriyle gösteri yaptı. Başkan Alexander Lukashenko’nun istifasını ve tüm siyasi mahkumların özgürlüğünü talep ettiler.

Norveç’te petrol işçileri grevde

4 Ekim Pazar gününden bu yana, Norveçli petrol ve gaz üreticisi Equinor ASA’nın önemli 6 petrol sahasında, Lederne sendikasında örgütlü 54 işçinin grevi nedeniyle üretim durdu. 

Norveç Petrol ve Gaz Birliği ile sendika arasındaki ücret müzakereleri 29 Eylül’de başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Altı petrol sahası, günde 330 bin varil petrol üretiyor. Bu, Norveç’teki üretiminin yaklaşık yüzde 8’ine denk düşüyor.

Bangladeş’te kadına yönelik şiddet protestoları yayılıyor

Bangladeş’te kadına yönelik şiddet ülke çapında yaygın gösterilerle protesto ediliyor. Ekim ayının başından bu yana kadına karşı şiddetin artmasına paralel olarak hükümete karşı geniş bir protesto hareketi gelişti, gösterilerde İçişleri Bakanını istifaya çağıran sloganlar atıldı.

Korona krizi ile birlikte kadınlara ve çocuklara yönelik sadece cinsel şiddet de arttı. Bangladeş’te 15 ve 30 yaş arasında kadın ve genç kızlar bu şiddetten en çok etkilenenler. Ülkede gerçek bir kovuşturma olmaksızın her gün en az 13 tecavüz yaşanıyor. Bu buzdağının sadece görünen kısmı.

Eylül ayında 12 yaşındaki bir kız öğrencinin hunharca tecavüz edilerek öldürülmesi toplumda büyük bir öfke yarattı. 40 yaşındaki bir kadının, işkenceyle ve toplu tecavüze uğraması ve ardından fotoğrafının sosyal medyada paylaşılması büyük tepkiye konu oldu. Kadın bu vahşete uğrarken, kocası da yan odada kelepçeli tutuluyordu.

Hükümetin kadınları ve çocukları cinsel şiddetten koruma konusunda hiçbir şey yapmadığını söyleyen kadınlar ülke çapında gösteriler düzenledi, yollara barikatlar kurdu, içişleri bakanını istifaya çağırdılar.