Bursa’da iki 1 Mayıs
Bursa’da bu yıl iki 1 Mayıs kutlaması gerçekleştirildi. Her iki 1 Mayıs gösterisi de Kent Meydanı’nda yapıldı. İlkini Türk-İş ve Türk Kamu-Sen, ikincisini ise KESK, TMMOB, TTB’nin Bursa şubeleri organize etti. Toplamda onbinlerce işçi, emekçi ve gencin katıldığı 1 Mayıs gösterileri, farklı iki ayrı politik atmosferde gerçekleşti. Sendikal bürokrasinin boy gösterdiği ilkine şovenist, ikincisine ise devrimci politik bir atmosfer hakimdi.
Şoven ve renksiz bir 1 Mayıs
İlk 1 Mayıs eylemi için Stadyum’da toplanıldı. En önde büyük boy bir Türk bayrağının taşındığı yürüyüş kolunun önünde giden Türk Metal’e ait ses aracından, sürekli olarak Onuncu Yıl Marşı gibi gerici marşlar çalınırken tek bir kez dahi 1 Mayıs Marşı çalınmadı.
Kortejin ön sıralarında Türk-İş yöneticileri ile Bayram Meral gibi milletvekillerinin de olduğu bir grup yürüdü. Türk Metal en önde alanın en kitlesel korteji oluşturdu. Zaten Türk-İş’in Bursa’yı tercih etmesinin nedeni biraz da Türk Metal’e Bosch’tan dolayı destek vermekti. 1 Mayıs’ı bir gövde gösterisine dönüştürmek isteyen Türk Metal’in pankartları ve sloganları buna uygun olarak tasarlanmıştı. Öyle ki en önde taşınan pankartların büyük bölümü Bosch’la ilgiliydi. Ancak “Bosch işçileri” imzalı bir pankart yoktu. Tofaş, Renault, Grammer, Delphi, Valeo, Cansan Alimünyum, STG Sıla Teknik, Çelikpan, Tiberina Otomotiv, Komvek (grevlerini sürdürüyorlar), Yazaki, Ficosa çalışanları imzalı pankartlar açıldı. Bu fabrika pankartları içerisinde Tofaş pankartı arkasında yaklaşık 150 kişi yürürken, Renault pankartı arkasında en fazla 50 kişi vardı. En kitleseli ise yaklaşık 250 kişinin yürüdüğü Grammer kortejiydi. Komvek pankartı arkasında yürüyen işçiler diğerlerine göre coşkularıyla öne çıkıyordu. Yazaki işçileri ise fabrikanın adını sloganlaştırarak diğerlerinden ayrılıyordu. Yaklaşık 2 bin 500’ü bulan Türk Metal kortejinde cansız ve durağan bir hava vardı.
Türk Metal’den sonra en kitlesel sendika kortejleri Tes-İş ile Yol-İş’e aitti. Bu sendikaların kortejlerinde ülkenin birçok ilinden gelen şubeler vardı. Yol-İş’in Ankara Şubeleri’ne ait kortejlerde hükümet ve IMF karşıtı sloganlar dikkat çekiyordu. Tes-İş’in ise Yatağan ve Soma Şubeleri kitlesel bir katılım sağladılar. “Özelleştirmeye hayır” pankartıyla dağınık yürüyen Yatağan Şube kortejinde AKP karşıtı sloganlar öne çıkıyordu.
Teksif de kitleselliğiyle öne çıkan sendikalardandı. Bu sendikanın Pilot Sanayi ve Aydın Şubeleri özellikle kitlesel bir katılım sağladı.
Kristal-İş Bursa Şubesi ve TÜMTİS’in canlı, coşkulu bir korteji vardı. Ayrıca “Ortadoğu’da savaşa, işgale, katliamlara son” pankartı da dikkat çekiyordu. Tek Gıda-İş Mustafakemalpaşa Şubesi, Petrol-İş Bursa ve Bandırma Şubeleri, Tez-Koop-İş Bursa Şubesi sınırlı bir katılım gösterirken İstanbul şubelerinin ağırlığını oluşturduğu bir katılımla Koop-İş Sendikası’nın korteji izledi. Türkiye Maden-İş kortejinde baretli yürüyen işçiler kortejin görselliğini güçlendirdiler.
Demiryol-İş, Haber-İş, Dok Gemi-İş, Basisen, Tarım-İş, Ağaç-İş, Sağlık-İş gibi sendikalar ise sembolik bir katılım gösterdiler.
Türk-İş’in arkasından sıralanan Türkiye Kamu-Sen korteji de cansız bir görüntü sundu.
Hak-İş ise Bursa’dan Hizmet-İş, Çelik-İş ve Öz Gıda-İş şubeleriyle yürüdü.
Bu eylemin tek “politik” kortejleri İP ve Has Parti’ye aitti. İP’in gençlik kolu TGB nispeten canlı bir görüntü veriyordu.
Türk bayraklarının yoğunluğu dikkat çekerken kürsüdeki konuşmalara da şoven bir dil hakimdi. Program ölen polisler de içerisinde olmak üzere “şehitler” için yapılan saygı duruşu ve İstiklal Marşı’yla başladı.
İlk konuşmayı Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu yaptı. Konuşmasında ekonomik büyümeden artık işçilerin de pay alması gerektiğini vurguladı. Kumlu konuşmasında ayrıca Bosch sürecine de değinerek Türk Metal’e arka çıktı ve Birleşik Metal’i isim vermeden “yabancı sermayenin oyuncağı” olmakla suçladı.
Kumlu’nun konuşması sırasında Yol-İş kortejinden bir grup kürsüye yaklaşarak taşeronluk, eşit işe eşit ücret gibi konularla ilgili sloganlar attılar. Alanda toplam kitle içerisinde en canlı olanları da onlardı.
Kumlu’nun konuşmasının ardından kitle büyük ölçüde dağıldı. Bu nedenle Türk Kamu-Sen Başkanı İsmail Koncuk hemen hemen boş bir alana konuştu. Bu mitinge 10 bini aşkın kişi katıldı.
Miting konuşmanın ardından bitirildi.
Devrimci ve coşkulu 1 Mayıs
Devrimci bir politik havada gerçekleşen ikinci 1 Mayıs gösterisi için toplanma saati 14.00’tü. En önde ’77 1 Mayıs’ında katledilen işçilerin fotoğrafları ve mitingi örgütleyen kurumların ortak imzasını taşıyan “Yaşasın 1 Mayıs” yazılı pankart taşındı.
KESK kortejinin ana gövdesini Eğitim-Sen şubeleri oluşturdu. “Ortadoğu’da savaş istemiyoruz”, “Zam, zulüm, işkence işte AKP”, “Grevli, toplusözleşme hakkı” taleplerinin yazıldığı pankartlar dikkat çekti. Ardından SES üyeleri yürüdü. “Sağlık emekçilerine yönelik şiddeti kınıyoruz” pankartıyla yürüyen SES, Eğitim-Sen’den sonra en kitlesel katılımı sağlayan sendikaydı. KESK kortejinde SES’i BES, Kültür Sanat-Sen, Tüm Bel-Sen, ESM, Haber-Sen, Yapı Yol-Sen ve Tarım Orkam-Sen takip etti. Bu sendikalardan BES kitleseldi diğerlerin katılımıysa zayıftı.
Canlı ve coşkulu bir görüntü sunan KESK’te Eğitim Sen ve SES’te kadın emekçilerinin ağırlığı dikkat çekiyordu.
Yürüyüş başladığında TÜMTİS korteji karşı yönden gelerek kitleyi selamladı. Ailelerin katılım gösterdiği TÜMTİS kortejinde davul zurna eşliğinde halaylar çekiliyordu. TÜMTİS ilk 1 Mayıs mitingine göre daha yüksek bir katılım gösterdi. Petrol-İş üyeleri de bu ikinci 1 Mayıs’a da katılım gösterdiler.
KESK’in ardından TMMOB yürüdü. HES’lere vurgu yapan TMMOB öğrenci üyeleri de burada yürüdü. Bursa Tabip Odası temsili bir katılım sağladı.
“Eşit işe eşit ücret” pankartıyla yürüyen Nilüfer Belediyesi işçilerinin ardından DİSK’e bağlı sendikalardan Emekli-Sen, Sosyal-İş ve Dev Sağlık-İş kortejleri yer aldı. Emekli-Sen üyeleri diğerlerine göre daha coşkulu bir katılım gösterirken, Sosyal-İş üyeleri de “Taşeronu yeneceğiz” pankartıyla yürüdüler.
Kitlesel kortejleriyle yürüyen Alevi Dernekleri Platformu oldukça coşkuluydu.
Doğa-Der, Çağdaş Gazeteciler Derneği, Nilüfer Kent Konseyi, anlamlı bir katılımla ÇHD Bursa Şubesi ve Livane gibi yerel dernek ve platformlar burada yürüdü.
Sol gruplardan Halkevleri kitlesel bir katılım sağlarken, özellikle Liseli Genç Umut ve Öğrenci Kolektifleri görsellikleri ve kitlesellikleriyle dikkat çekti.
Düzen partisi CHP 1 Mayıs’a kitlesel bir katılım gösterirken özellikle gençlik ağırlıklı kortejleri ileri politik sloganlarıyla dikkat çekiyordu.
Devrimci güçlerden DHF kitlesel bir katılım sağlarken coşkulu bir korteje sahipti. DHF’nin ardından ise komünistler yürüdü.
“Sosyalizm için parti, sınıf, devrim” yazılı Marks, Engels, Lenin resimlerinin yer aldığı pankartla yürüyen BDSP’liler kızıl flamalar taşıdılar. İşçilerin belli bir ağırlık oluşturduğu BDSP kortejinin arkasında yürüyen Devrimci Liseliler Birliği ise “Özgürlük, devrim, sosyalizm” yazan Mahir, Deniz ve İbrahim’in resimlerinin yer aldığı bir pankart taşıdılar. BDSP ve DLB’nin pankartları dışarıdan da oldukça ilgi gördü.
Devrimci kortejlerin ardından HDK bileşenleri yürüdü. Bileşenler içerisinde en kitlesel katılımı 300 kişilik kortejiyle BDP sağlarken onu EMEP ve Partizan izledi. HDK kortejinde ayrıca ESP, SODAP, EDP, EMEP yürüdü. Ardından ise SDP ile Dev-Lis korteji yürüdü. Yürüyüş kolunun en sonunda ÖDP ve Gençlik Muhalefeti yer aldı. Gençlik Muhalefeti kitlesel ve coşkulu katılımıyla dikkat çekti. Bursaspor taraftarları da mitinge katılım gösterdiler.
Mitinge 10 bine yakın kişi katılırken, gençlik kortejleri coşkuları, görsellikleri ve kitlesellikleriyle dikkat çektiler.
“İş cinayetlerinde ve ’77 1 Mayıs’ında ölenler için” yapılan saygı duruşunun ardından konuşmalara geçildi.
KESK Şubeler Platformu ve TMMOB adına yapılan konuşmalarda, zamlar, iş cinayetleri, emperyalizme taşeronluk, 4+4+4 düzenlemesi, sahte sendika yasası, faşist baskı ve terör, Kürt sorunu, Sivas katliamı, kadına yönelik şiddet ve tecavüz gibi konulara değinildi. Konuşmalarda 1 Mayıs’taki ayrışma konusuna değinildi.
Genel olarak coşkulu ve politik bir havada geçen 1 Mayıs mitingi konuşmaların ardından sahne alan müzik grubunun söylediği marşlar ve şarkılar eşliğinde halaylar çekilerek sona erdi.
Kızıl Bayrak / Bursa
|
