İşçi sınıfı mücadeleyi 2017’ye taşıyor
2016’yı grev ve direnişlerle geride bırakan işçi sınıfı 2017’de de daha büyük mücadelelere hazırlanıyor. Sınıfa yönelik kapsamlı saldırıların yaşandığı 2016 yılında işçi sınıfı grev, direniş ve eylemlerle sermayeye karşı mücadelesini sürdürdü. 2016 yılına ek zam talepleri ekseninde eylemlerle başlayan metal işçileri yıl boyunca hayata geçirdiği grev ve direnişlerle mücadelenin lokomotif gücü oldu. Yeni yıla TİS süreciyle giren EKU Fren Kampana işçileri patronun yüzde 3-5 zam dayatmasına karşı kendi birliklerini kurarak yüzde 17,5 zam talep ettiler. Gebze TAYSAD’da bulunan fabrikada talepleri için eylemler yapan işçiler patrona geri adım attırırken, Çelik-İş Sendikası Şubat ayı başında işçilerden gizlice yüzde 15 oranındaki zam sözleşmesini imzaladı. Ocak ayında asgari ücrete yapılan zamlarla birlikte başta metal fırtınanın yaşandığı fabrikalar olmak üzere bir dizi fabrikada ek zam talebiyle işçiler eylemlere başladı. Birleşik Metal-İş ve Çelik-İş bürokratlarının MESS’e mektup yazarak zam dilendiği bu süreçte işçiler fiili mücadele ile haklarını istedi. Eylemlerin sürdüğü Renault’da sermayenin gerçekleştirdiği işten atma saldırısına karşı işçiler 29 Şubat’ta üretimi durdurdu. İşten atma saldırısını engellemek için Renault işçileri fabrika önünde toplanırken polis saldırdı, 21 işçi ve 2 MİB’li gözaltına alındı. Diğer 2 MİB’li ise ev baskınıyla gözaltına alındı. Polis saldırısı ve baskılar neticesinde Renault’da 1 Mart’ta üretim başladı. İşten atma saldırısına karşı işçiler fabrika önünde direnişlerini sürdürdüler, içerideki işçiler ise vardiya değişimlerinde arkadaşlarına destek verdiler. Polisin baskı ve tehditleri yine eksik olmazken işçiler daha sonra yasal süreç başlattılar. İşe iade davası açan işçilerin mahkemesi 12 Aralık’ta sonuçlandı. Bursa 3 No’lu İş Mahkemesi’nde görülen duruşma neticesinde işçilerin haksız şekilde sendikal nedenlerle işten atıldığına hükmedilerek 4+12 maaş tazminat ödenmesi kararlaştırıldı. Antep’te Naksan ve Nakpilsa’da ise ek zam için 19 Şubat’ta üretimi durduran yaklaşık 2 bin işçi, eylemlerini kazanımla sonuçlandırdı. 20 Şubat’ta yapılan anlaşmayla işçiler 200 TL civarında ek zammı elde ettiler. ÇİMTAŞ işçileri de yaptıkları eylemler sonucunda ek zammı elde etti. İşçilerin yaptığı eylemler neticesinde ÇİMTAŞ yönetimi, 6 Şubat’ta açıklama yayınlayarak 100 TL ek zam ücreti vereceğini belirtti. Ülker grubuna ait SCA Yıldız’ın Gebze’deki fabrikasında TİS sürecinde yaşanan uyuşmazlık nedeniyle 23 Aralık 2015’te başlayan grev 5 ayın ardından patronun grevi kırma hamleleriyle sona erdi. İşçilerin 12 Mayıs’ta işbaşı yapmasının ardından işçileri ücretsiz izne çıkaran patron 18 Mayıs’ta 11 işçinin işine son verdi. İşten atma saldırısına karşı Mersin ve Eskişehir’de başlattıkları direnişi üyesi oldukları Kristal-İş Sendikası’nın İstanbul Beykoz’daki genel merkezi önüne taşıyan Şişecam işçileri direnişlerini 140. gününde (29 Mayıs) sonlandırdılar. İşçiler direnişlerine Mersin’de devam edeceklerini belirttiler. Sendika içinde direnişe başlayan işçiler sendika bürokratlarının ardından onların yönlendirmeleriyle polis saldırısına uğramalarına rağmen aylarca direnişe devam etmişlerdi. Gebze’de bulunan İnci Plastik’te işçiler Öz İplik-İş’e baskı yaparak kendi temsilcilerini seçmiş, seçilen temsilciler bir TİS taslağı hazırlayarak sözleşme kapsamındaki diğer fabrikalara göndermişti. Bunun karşısında sendika ağaları 8 Mart’ta temsilcileri görevden aldı, patron ise işten atma saldırısını devreye soktu. Bu saldırıya karşı diğer işçiler de temsilcileriyle birlikte direnişe başladılar. İzmir AOSB’de bulunan Kastaş Kauçuk fabrikasında sömürü, baskı, taciz, mobbing ve eşitsiz ücret gibi sorunlara karşı örgütlenme çalışması yürüten Sonay Tezcan ve Kardelen Yoğungan 25 Mart günü işten atılmış ve direnişe geçmişti. 71 gün boyunca fabrika önünde süren direniş 3 Haziran’da yapılan basın açıklaması ile sonlandırıldı. Direniş sürecinde fabrika müfettişler tarafından denetlenmiş ve sigortaların gerçek ücret üzerinden yatırılması vb. kazanımlar elde edilmişti. Ancak direnişin sonlandırılmasının ardından patron işten atma saldırısına devam etti. İşçilerin üye olduğu Petrol-İş İzmir 1 No’lu Şube yöneticileri ise direniş alanına tek bir gün dahi uğramayarak direnişin karşısında olduklarını gösterdiler. Amasya’nın Merzifon ve Suluova ilçelerinde faaliyet gösteren Yeni Çeltek Maden Ocağı İşletmesi’nin kapatılması ve buralarda çalışan madencilerin Soma’ya gönderilmek istenmesi işçilerin tepkisine neden oldu. Saldırıya karşı günlerce eylem yapan işçiler eylemlerinin 12. gününde (4 Nisan) ocağa inerek açlık grevine başladılar. Açlık grevi devam ederken bakanlık müsteşarlarının ocağın kapatılmayacağını ve tekrar faaliyete geçeceğini açıklaması üzerine işçiler açlık grevini 13 Nisan’da sonlandırdı. Avcılar Belediyesi’nde çalışan temizlik işçileri sendikalaştıkları için 9 Nisan’da işten atma saldırısıyla karşılaştı. Atılan işçiler 3 Mayıs itibariyle belediye önüne kurdukları direniş çadırıyla işlerini geri istediler. Ançak sendikal örgütlülüğe saldıran belediye yönetimi 28 Ağustos’tan itibaren yüzlerce işçiyi daha işten attı. 6 ay süren direnişin sonucunda işçiler 7 Kasım’dan itibaren işe geri çağrıldı. Ancak tüm işçiler kendi bölümleri dışındaki Fen İşleri Müdürlüğü bünyesinde işe alındılar. Direnişe aktif katılan işçilerin ise “çalışma kampı” olarak adlandırılan Firüzköy’deki şantiyede işe başlatılması işçiler tarafından temkinlilikle karşılandı. Zonguldak Kilimli’deki Balçınlar Madencilik’te çalışan işçiler gasp edilen hakları için 18 Mayıs’ta kendilerini ocağa kilitleyerek başlattıkları açlık grevini 11. gününde sonlandırdı. İşçiler ödenmeyen ücretlerinin tamamını aldıklarını, tazminat hakları için ise yasal süreci işleteceklerini açıkladılar. Taşeron çalışmaya ve kölelik uygulamalarına karşı Swiss Otel’de 19 Nisan’da direnişe başlayan 6 bahçe işçisi 13 Mayıs’ta yaptıkları açıklamayla direnişi sonlandırdı. Açıklamada 10 yıldır sözleşme imzalanan taşeron şirketin işine son verildiği ve içeride kalan haklarının büyük oranda kendilerine ödendiği belirtildi. 18 ve 19 Mayıs tarihlerinde işten atılan AVON Kozmetik işçileri, 23 Mayıs’ta fabrika önünde gerçekleştirdikleri eylemle direnişe başladılar. İşten atılan DGD-Sen üyesi 8 işçi hem depo önünde hem de şirketin Kağıthane’deki genel merkezi önünde direnişlerini sürdürdü. Direniş sayesinde taşeronların gönderilmesi ve çalışma koşullarında bazı kazanımlar elde edilmesi ile birlikte AVON’da kapı önü direnişi 25 Temmuz’da sonlandırıldı. Tuzla Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan Altherm Klima’da aylardır alamadıkları maaşlar için iş bırakma eylemi yapan işçiler işten atma saldırısıyla karşılaştılar. İlk saldırıda atılan 10 işçi 2 Haziran’da fabrika önünde direnişe başlarken sonrasında atılan işçiler de direnişteki yerlerini aldılar. Tehditlere rağmen fabrika önündeki direnişlerini iki ayı aşkın bir süre devam ettiren işçiler Altherm Klima patronu Ümit Özcan’ın Koşuyolu’ndaki evinin önünü de eylem alanına çevirdiler. Nestle ile Tek Gıda-İş Sendikası arasında süren TİS görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması nedeniyle 21 Haziran’da grev başladı. 900 işçiyi kapsayan grev 11. gününde yapılan anlaşmayla sona erdi. Anlaşma kapsamında maaşlara seyyanen 475 TL zam yapıldığı, çağrı üzerine sözleşmeli çalıştırılan işçilerin haklarında iyileştirme olacağı ve daha bir dizi kazanım olduğu belirtildi. Adana’da iflas gerekçesiyle kapanan ve kayyım atanan Ekorama marketler zincirinde işçiler gasp edilen 4 aylık ücretleri ve tazminatları için 22 Temmuz’da başlattıkları eylemlerle haklarını aramaya başladı. Ekorama patronu ve kayyım işçilerin taleplerini görmezden gelirken işçiler yaptıkları eylemlerle haftalarca haklarını aramaya devam etti. Şişli Belediyesi’ne ait Kent-Yol AŞ bünyesinde 10 yıldır çalışan Nilüfer Parlar, aldığı 9 günlük iş göremezlik raporunun sahte olduğu iddiasıyla 31 Mayıs’ta işten atıldı. 1 Ağustos itibariyle belediye önünde direnişe başlayan Parlar, 15 Ağustos’ta açlık greviyle eylemini devam ettirirken ekonomik ve sağlık nedenleriyle direnişini sonlandırdı. Tek Gıda-İş Sendikası ile LSG Sky Chefs yönetimi arasında yürütülen toplu sözleşmede ücret zamları konusunda anlaşma sağlanamaması üzerine 2 Ağustos’ta başlayan grev 8 Ağustos’ta anlaşmayla sonuçlandı. Sendika bütün çalışanlara 250 TL zam alındığını açıkladı. Tuzla’da bulunan TEDİ’de Limter-İş Sendikası’nda örgütlenen işçiler işten atma saldırısına karşı 2 Ağustos’tan itibaren fabrika önünde ve Topkapı’da direnişe başladı. Polis ve özel güvenlik saldırısına karşın direnişlerini uzun süre devam ettiren işçiler ekonomik zorluklar nedeniyle 14 Ekim’de basın açıklaması yaparak direnişi sonlandırdıklarını duyurdu. Gemlik Gübre patronu ve Petrol-İş Sendikası arasındaki TİS görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine 550 işçiyi kapsayan grev 22 Ağustos’ta grev pankartının asılmasıyla başladı. Sıfır zam dayatmasında bulunan patronun OHAL tehditlerine rağmen işçilerin grevi devam ediyor. MSC/Medlog Lojistik’te düşük ücretlere ve kötü çalışma koşullarına karşı DİSK’e bağlı Nakliyat-İş Sendikası’nda örgütlenen işçiler Eylül ayı başında sendikal yetkinin gelmesiyle birlikte işten atma saldırısıyla karşılaştı. Farklı illerde 150 civarında işçi işten atılırken işçiler hem iş yerlerinin önünde hem de İstanbul Zincirlikuyu’daki şirketin genel merkezi önünde yaptıkları eylemlerle direnişlerini sürdürdüler. Nutella’ya da üretim yapan Ferrero Çikolata’nın Manisa’daki fabrikasında 10 Ekim’de başlayan grev 38. gününde yapılan anlaşmayla sona erdi. 2017-2018 için geçerli olan sözleşmede ilk yıl yüzde 20, ikinci yıl için ise enflasyon artı yüzde 3 zam alındığı açıklandı. İstanbul İkitelli’de kurulu Uğur Konfeksiyon işçilerinin, DEV TEKSTİL’de örgütlendiklerini duyan patron Ekim ayının ikinci haftasında işten atma saldırısını hayata geçirdi. Sendika üyesi işçiler “daralmaya gidildiği” bahanesiyle işten atıldı. İşten atma saldırısı karşısında fabrika önünde yapılan eylemlerin yanı sıra dağıtılan bülten ve bildirilerle işçilere örgütlenme ve mücadele çağrısı sürdürülüyor. Buna karşın patronun işten atma saldırısı da devam ediyor. Gebze’de bulunan Cem Bialetti fabrikasında patronun yüzde 3 zam dayatması nedeniyle TİS’te anlaşma sağlanamaması üzerine 17 Ekim’de grev başladı. 130 işçiyi kapsayan grevin 3. gününde fabrika yönetiminin yüzde 21 zam önermesi üzerine anlaşma imzalanarak grev sona erdirildi. Bakırköy Belediyesi ve Belediye-İş Sendikası arasında 530 işçiyi kapsayan TİS görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine 17 Ekim’de grev başladı. Grevin 3. gününde sendika anlaşmaya varıldığını duyurmuş ancak belediye yönetimi ek protokol dayatmasında bulununca greve devam edilmişti. Belediye yönetiminin bu dayatmadan da geri adım atması üzerine grevin 5. gününde TİS imzalandı. TİS’te 312 işçinin sözleşme dışı bırakılmak istenmesi konusunda da belediyenin geri adım attığı belirtildi. Tuzla’daki Bomi Depo’da işten atma saldırısıyla karşılaşan DGD-SEN Genel Başkanı Murat Bostancı 17 Ekim’de iş yeri önünde direnişe başladı. Özel güvenliklerin saldırısına karşın direniş devam ederken işten atılan Pervin Karakaya da 1 Kasım’da direnişe başladı. 15 Kasım’da ise direniş şirketin bağlı olduğu Roche’un Levent’teki genel merkezi önüne taşındı. Kandıra’da kurulu bulunan Yüksel Endüstri fabrikasında Ekim ayının sonunda bir işçinin atılmasına karşı işçiler üretimi durdurmuştu. Birleşik Metal-İş ve patron arasında yapılan görüşmede atılan işçinin geri alınacağının söylenmesi üzerine işçiler işbaşı yapmıştı. Ancak patronun sözünü tutmaması üzerine iş durdurma eylemlerine devam eden 70 işçi 31 Ekim akşamı işten atıldı. Bu saldırıya karşı işçilerin fabrika önünde başlattığı direniş polis saldırısıyla karşılaşırken eylemler devam etti. İzmir’de İZBAN AŞ ve Demiryol-İş Sendikası arasında süren TİS görüşmelerinde sonuç alınamaması üzerine 8 Kasım’da başlayan grev 15 Kasım’da yapılan anlaşmayla sonlandırıldı. 340 işçiyi kapsayan grev sürecinde ulaşım tamamen dururken işçilerin eylemleri ise OHAL bahanesiyle engellendi. İZBAN’ın yüzde 15’lik zam teklifinde bulunduğu süreçte, ortalama yüzde 16,5’lik zam ile anlaşma sağlandı. KHK ile açığa alma saldırısına karşı Ankara Yüksel Caddesi’nde 9 Kasım’dan itibaren oturma eylemine başlayan akademisyen Nuriye Gülmen, defalarca polis saldırısıyla karşılaşmasına rağmen direnişini devam ettirdi. Direnişin ikinci haftasında Mardin’de öğretmenlikten ihraç edilen Semih Özakça da eyleme katıldı. Polis saldırısı ve gözaltılara rağmen direniş kararlılığı sonucunda eylem alanı kazanıldı, direniş ise devam ediyor. Günsan Elektrik fabrikasında 14 Kasım’da sendikal örgütlenmeye tahammül edemeyen patron 6 işçiyi işten attı. 2 gün boyunca üretimin durdurulduğu fabrikada fabrika yönetimi ve Birleşik Metal-İş arasında yapılan görüşmenin ardından atılan işçiler kapı önüne çıkarak direnişlerine burada devam ettiler. Ancak patron bakanlıktan gelen yetkiye itiraz etti. Kapı önü direnişi ise devam ediyor. Ankara’da bulunan Matek Medikal’de işçilerin talepleri karşısında 6 işçinin 22 Kasım’da işten atılması üzerine işçiler 23 Kasım’da üretimi durdurdu. Zam, ücretlerin bordroya gerçek ücret üzerinden yansıtılması, baskılara son verilmesi taleplerinin dile getirildiği eylem sonucunda atılan işçiler geri alınırken patron diğer talepler için de zaman istedi. Kocaeli’de bulunan Bekaert fabrikasında 8 Aralık’ta başlayan grev tarafların anlaşmasıyla 15. gününde sona erdi. Birleşik Metal-İş ve fabrika yönetimi arasında 22 Aralık’ta yapılan yeni görüşme sonucunda yapılan oylamada anlaşma imzalanarak grev sonlandırıldı. Ancak bir dizi işçi yeni teklifin greve çıkmadan önceki teklif ile aynı olmasından kaynaklı tepki gösterdi. İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi’nde işçi sağlığı mücadelesi yürütmesi nedeniyle işten atılan taşeron işçisi Cemal Bilgin, 2016’nın son 15 haftasında her Cuma günü yaptığı eylemlerle rektörlüğün haksız, hukuksuz uygulamalarını protesto ederken işine geri dönmek için mücadelesini sürdürdü. Nedlloyd Polar Depo’da DGD-Sen üyesi iki işçi 12 Aralık’ta kriz bahanesiyle işten atıldı. Tuzla Orhanlı’daki depo önünde 12 gün boyunca direnen işçiler 24 Aralık’ta yaptıkları basın açıklamasıyla kapı önü direnişine son verdiklerini, sendikalaşmak için mücadele etmeye devam edeceklerini ifade ettiler. |
