4 Mayıs 2011
Sayı: SİKB 2011/17

Taksim’de coşkulu, kitlesel ve görkemli 1 Mayıs!

Son sözü direnenler söyledi

1 Mayıs kutlamalarının kalbinin attığı Taksim’de yüzbinler buluştu. İşçiler, emekçiler, Kürt halkı ve gençlik dört ayrı koldan yürüyerek alana girdiler. Kitlesel olduğu kadar coşkulu olan Taksim 1 Mayısı’na devrimci bir politik hava egemendi. Liseli ve üniversiteli gençliğin yoğun bir katılım gösterdiği 1 Mayıs’a, son noktayı ise direnişçi işçiler koydu.

Şişli kolu: En canlı ve devrimci kol

DİSK’in en önde yürüdüğü Şişli kolu diğer kollar içerisinde en kitleseli ve politik bakımdan da en ileri olanıydı. Bu kola diğerlerinin aksine devrimci bir hava egemendi. Yine diğer kollara göre disiplini ve coşkusuyla da öne çıkmaktaydı.

Şişli kolunun en önünde her iki şeritte DİSK korteji yürüdü. Kortejin önünde “Emek, barış, özgürlük ve demokrasi için 1 Mayıs” pankartı yer alıyordu. Pankartın arkasında en önde sendika yöneticileri ile Süleyman Çelebi, Kemal Türkler’in kızı Nilgün Soydan yürüdü. Hemen ardından ise “Kızıl Davul” yazılı önlükleriyle 30 kişiden oluşan bando takımı geliyordu.

DİSK’e bağlı sendikalar içerisinde en kitlesel katılımı Nakliyat-İş, Birleşik Metal-İş ve Sosyal-İş sağladı. Bu iki sendikayı ise Genel-İş, Emekli-Sen, Dev Sağlık-İş, Bank-Sen, Lastik-İş, Limter-İş takip ediyordu. Basın-İş, Tümka-İş, Tekstil ve Enerji-Sen’in katılımları ise sembolik düzeydeydi.

MESS Grup TİS sürecinde kullanılan büyük boy “Metal işçileri tarih yazıyor” pankartını açan Birleşik Metal, fabrika pankartlarıyla dikkat çekti. Birleşik Metal İstanbul 1 No’lu Şube’ye bağlı ABB, Anadolu Motor, Penta, AKS, Mert Akışkan; İstanbul 2 No’lu Şube’ye bağlı Güven Elektrik, Ejot Tezmak, Pancar Motor, Konvekta, Gimsan, RSA ve Birleşik Metal Bursa Şubesi’ne bağlı Türk Prysmian, SCM ve Asil Çelik fabrikalarından işçiler de pankartlarını açarak kortejde yer aldı. Birleşik Metal-İş’in Gebze ve Trakya şubeleri de şube pankartlarıyla alandaydı. Ayrıca direnişçi Casper ve Mas-Daf işçileri de yürüdü.

Oldukça coşkulu ve kitlesel katılım sağlayan Nakliyat-İş kortejinde ise direnişlerini kazanımla sonuçlandıran Nemtrans işçileri dikkat çekiyordu. Balnak işçileri “İşgal, grev, direniş” pankartı arkasında yürürken, onları ise Tüv Türk, Demtrans-TMD Lojistik işçileri izledi.

Büyük boy “Taşerona başkaldırıyoruz” pankartının açıldığı Dev Sağlık-İş kortejine ise coşku hakimdi.

‘77 1 Mayıs katliamının faillerinin yargılanması talebini içeren pankartlarıyla yürüyen Genel-İş’in katılımı ise geçtiğimiz yıllara göre düşüktü.

Metro Grossmarket işçilerinin de içerisinde yer aldığı Sosyal-İş Sendikası da kitlesel katılan sendikalardan biriydi. “Turnikeler ayırır meydanlar birleştirir” pankartıyla dikkat çeken Bank Sen, Çağrı Merkezi Çalışanları Derneği ve Plaza işçileri birlikte yürüdü.

DİSK’in ardından sol şeritte TTB ile diğer meslek odaları sıralanıyordu. Başarılı bir grev örgütleyen sağlık emekçileri anlamlı bir katılım sağladılar. Arkasından ise “Spor emekçileri ve emekten yana taraftar” yazılı pankartlarıyla çeşitli taraftar grupları yürüdü. BDP Sakarya İl Örgütü de burada pankart açtı. Arkasından ise 150 kişilik katılımıyla Genç-Sen ve 78’liler Federasyonu yürüdüler. Onları, çeşitli üniversite pankartlarıyla yürüyen öğrenciler ile SDPG, Devrimci Hareket, DİP, Türkiye Gerçeği, Liseli Arkadaş ve Söz Dergisi takip etti. Devrimci Mimar Sinan Üniversitesi öğrencileri, SBDF, Rumelihisarüstü emekçileri ile kitlesel bir kortejle Dev-Lis yürüdü.

Ardından “1 Mayıs 1977 unutmadık sorumluları yargılansın” pankartıyla Tekstil-Sen gelirken, onu ESP izliyordu. Mavi tonların egemen olduğu ESP kortejinde SGDF ile LÖB de yer aldı.

Partizan kortejinde Dersim yakınlarında göçük nedeniyle hayatını kaybeden gerillalar da anıldı. Bu kortejde DDSB de yer aldı.

Partizan’ı ise Demokrat Pomaklar Platformu, EHP, Bilişim Emekçileri, Ürün, Tüm-İGD, SODAP, BATİS, Dersim Dernekleri Federasyonu izledi.

Ardından ise kitlesel katılımıyla dikkat çeken ve en önünde devrimci önderlerin büyük boy resimlerinin taşındığı DHF geliyordu.

BDSP kortejinin en önünde ise Marks, Engels, Lenin’in resimlerinin bulunduğu “Bütün ülkelerin işçileri birleşiniz!” yazılı pankart yer alırken, bu pankartın hemen arkasında ise direnişçi Ontex/Canbebe ve PTT işçileri yer aldı. Temel taleplerinin yazılı olduğu pankartı taşıyan direnişçi işçilerin arkasından pankartlarıyla Maltepe Belediyesi taşeron işçileri yürüdü. İşçi pankartlarının arkasından ise BDSP imzasını taşıyan büyük boy bir pankart ve “İşçi sınıfı savaşacak, sosyalizm kazanacak!” pankart sıralandı. Kızıl flamalarıyla coşkulu ve devrimci bir havanın hakim olduğu BDSP kortejinin hemen arkasından ise Ekim Gençliği ve Devrimci Liseliler Birliği sıralandı. Ekim Gençliği kortejinde “Soruşturma, ceza terörüne, eğitimin ticarileştirilmesine, geleceksizliğe karşı örgütlü mücadeleye! Çözüm devrimde kurtuluş sosyalizmde” yazılı bir pankart taşınırken, kortejde ayrıca “Ne seçim ne meclis! Tek yol devrim, kurtuluş sosyalizm!” yazılı şerit pankart taşındı. “Geleceğimiz ve özgürlüğümüz için mücadeleye!” pankartıyla yürüyen DLB ise coşkulu kortejiyle dikkat çekti.

BDSP kortejini UİD-DER, İMD, İşçi Filmleri Festivali ve Halkevleri korteji izliyordu.

En önde “Mafen gelen haye, halkın hakları var” pankartıyla yürüyen Halkevleri, bu güzergahın en kitlesel kortejlerinden birini oluşturdu. Kortejin arkasında ise Arızlı Halk Meclisi, Liseli Genç Umut ile Öğrenci Kolektifleri sıralandı. Şişli kolunun sol şeridinde son olarak Odak ile bazı anarşist gruplar yer aldı. Bu gruplar arama noktasının önünde mitingin sonuna kadar bekledikten sonra, geri döndüler.

***

Şişli kolunun sağ şeridinde DİSK’in arkasından TMMOB korteji geliyordu. TMMOB’e üye odaların, özgün taleplerini içeren pankartlarıyla yürüdüğü kortejde, nükleer santrallere yönelik tepki öne çıktı. Kitlesel katılımıyla dikkat çeken Makine Mühendisleri Odası ise “Korku imparatorluğunu yıkacağız” pankartıyla yürüdü. Maden Mühendisleri Odası “Ölüm madencinin kaderi değildir” yazılı pankartıyla iş cinayetlerine dikkat çekti. Şehir Plancıları Odası kortejinde “Kamuda taşeronlaştırmaya hayır” pankartı taşındı. TMMOB’li Öğrenciler de “Sermayenin nesnesi değil toplumun öznesiyiz” pankartı arkasında kitlesel biçimde yerlerini aldılar.

TMMOB kortejinden sonra Ayazma mağdurları, Spor Sen, Oyuncular Sendikası, Ankara Barosu, Devrimci 78’liler Federasyonu, İstanbul Bilgi Üniversitesi çalışanları, İstanbul Barosu, To-Der, Ozan-Der yürüdü. Bunlar arasında taraftar gruplarının yer aldığı Spor Sen renkli ve coşkulu kortejiyle dikkat çekti.

Suyun Ticarileştirilmesine Hayır Platformu ise 10 ayrı dilde yazılan “Su hayattır satılamaz” pankartıyla yürüdü. Onu Eğitim Emekçileri Derneği izledi.

ÇHD’li avukatlar zindanlardaki baskılara dikkat çekerken, onun hemen arkasından yürüyen PSAKD ise kitlesel ve coşkulu katılımıyla dikkat çekti. PSA’yı AGEP ve Bağımsız Alevi Hareketi gibi Alevi örgütleri ile Divriği Kültür Derneği, Yağbasan Köylüleri, Divriği Arıkbaşı Köyü Derneği, Tokat Zile Karşıpınar Köyü Dayanışma Derneği izledi.

Ortak taleplerle yürüyen derneklerden sonra ise Alınteri, Emek ve Özgürlük Cephesi, Proleterce Devrimci Duruş sıralandı. Bu grupları ise kitlesel katılımıyla Kaldıraç korteji izledi.

“Çerkesler sokakta, emeğin yanında” pankartıyla yürüyen Jineps ise renkli ve coşkulu kortejiyle dikkat çekti. Kangal Dernekleri Federasyonu, Kadıköy Maarifliler ve Anadolu Lisesi mezunları, Hacı Bektaş Veli Vakfı ile çok sayıda dernek ve öğrenci grubu da onları izledi.

Ardından ise en önde tek tip üniforma giyen grubun yer aldığı Halk Cephesi korteji yer aldı. Bu kolun en kitlesel kortejini oluşturan Halk Cephesi kortejinde, beyaz önlükleri ve kızıl bantlarıyla TAYAD’lı aileler dikkat çekti.

Bu korteji ise İmece, TSİP, SGB, Mustafa Suphi Kültür Merkezi, HAKPAR, SDH, ÖSP, Çağrı, Devrimci Dönüşüm izledi.

Direnişlerinin 66. gününde bulunan Konak Belediyesi temizlik işçileri iş kıyafetleriyle yürüyüş kolundaydı. Direnişçi işçileri “Fabrikalar, tarlalar, siyasi iktidar, herşey emeğin olacak” pankartıyla Mücadele Birliği Platformu izledi. Devamında ise İşçi Birliği, RED, Öğrenci Muhalefeti, daha sonra ise Ermenice ve Türkçe “Eşitlik, özgürlük, kardeşlik” yazan pankartlarıyla Nor Zartonk yürüdü. Son olarak ise Sosyalist Umut, ÖDP, Gençlik Muhalefeti sıralandı.

En büyük kitle katılımının gerçekleştiği Şişli kolunda alana girişler, 1 Mayıs programın yarısına kadar ancak tamamlanabildi.

Dolmabahçe kolu: Cansız ve dağınık

Türk-İş’e bağlı sendikaların önde yürüdüğü bu kolda ağırlığı işçiler oluştururken, birkaç istisna hariç kortejler cansız bir görünüme sahipti. Birçok kortejde slogan atılmazken, birçok sendika da temsili katılım sağladı. Türk-İş kortejinden yansıyan dikkat çekici gözlemlerden biri de, geçmiş 1 Mayıslar’dan farklı olarak en önde Türk-İş imzalı bir pankartın taşınmamasıydı.

Bu kolda en önde 300 kişilik kortejiyle Yol-İş 1 No’lu Şube “Yaşasın 1 Mayıs” pankartıyla yürüdü. Yol-İş’in arkasından gelen Harb-İş de yine en kitlesel sendikalardan biriydi. Bu kortejde de yaklaşık 300 işçi yürüdü. “Türk-İş uyuma sözüne sahip çık” sloganı dikkat çekiyordu. Harb-İş’in arkasından yürüyen bir grup tersane işçisi de taleplerini içeren dövizler taşıdı.

Yaklaşık 300 kişilik kortejiyle yürüyen Tez Koop-İş ise en canlı kortejlerden biriydi. Kortejde “Çılgın projeden önce insanca çalışma koşulları, ücret ve işgüvencesi istiyoruz” yazılı pankart dikkat çekiyordu.

400 kişilik Deri-İş kortejinde ise direnişlerin belirgin bir etkisi vardı. “Yaşasın Tuzla direnişimiz!”, “Yaşasın Kampana direnişimiz!” sloganları sıklıkla atılıyordu. Deri-İş’in ardından ise “İşçi kurultayı komitesi” imzalı pankartla bir grup işçi yürüdü.

Peşinden basın işkolundan sendikalar sıralandı. Herbirinde 60-70 işçinin yürüdüğü BASS, Basisen ve Basın-İş kortejlerinde coşku zayıftı. Arkasından 30 kişiyle yürüyen Denizciler Sendikası kortejine ise sessizlik hakimdi.

Yaklaşık 150 kişinin yürüdüğü Hava-İş kortejinde TEC’deki grev sürecinin belirgin etkisi vardı. Kortejde grevle ilgili ajitasyon konuşmaları yapılırken “Guiza’ya 20 milyon, işçiye gelince kapı dışarı, Nihat Özdemir Sabiha Gökçen’de toplu sözleşme masasına” yazılı pankart dikkat çekiyordu.

Türk-İş’in en kitlesel sendikalarından olan Belediye-İş kortejinde (yaklaşık 400 işçi) ise “yandaş” sendikalarla ilgili sloganlar öne çıkmaktaydı. Belediye-İş kortejinde “Emperyalist saldırganlığa karşı birlik-mücadele-zafer” gibi politik içerikli pankartlar da taşındı.

Belediye-İş’i ise 120 kişilik katılımla Kristal-İş takip etti. Arkadan gelen Petrol-İş kortejinde ise 400 işçiye yakın bir katılım vardı. Sendikaya üye direnişçi işçiler ayrı pankart açmadı.

Bu sendikaları ise zayıf katılımlarıyla şu sendikalar izledi: Koop-İş 20 kişi, Demiryol-İş 40 kişi, Tarım-İş 10 kişi.

Bu kolda Türk-İş’e bağlı sendikaları, ulusalcı çizgideki Birleşik Kamu-İş, Eğitim-İş (Aydın ve Kırşehir şubeleri) izledi. Hemen ardından ise “Cumhuriyet Güçbirliği” pankartı arkasında sıralanan gruplar yürüdü. Bu gruplardan bazıları şunlardı: İP, Ulusal Sanatçılar Birliği, TGB, ADD. Onları DSP, Spor Emek-Sen izledi. Bu grupların toplam sayısı bin 500’ü buluyordu.

Bu kolda siyasal gruplar içerisinde en kitlesel katılımı yaklaşık 4 bin kişilik katılımıyla TKP sağladı. “Boyun eğmeyenler... 1 Mayısınız kutlu olsun” pankartı arasında yürüyen TKP kortejinde de bu kolun bütününde olduğu gibi coşku zayıftı. Ayrıca yer yer dağınık bir görünüm sergilendi.

Şişhane kolu: Kürt halkı damgasını vurdu

Bu kolun sağ tarafında KESK’e bağlı kamu emekçileri ve ilerici güçler yürüdü. Bu yöndeki yürüyüş kolunun en kitlesel katılımını Eğitim Sen sağladı. Kolda öne çıkan temel vurgu güvencesizliğe karşı mücadele olurken, dağınık ve coşkusuz bir tablo vardı.

Kortejin en önünde, “Ekmek, barış, özgür ve demokrasi için 1 Mayıs’a” yazılı pankartın ardından

Ardından KESK İstanbul Şubeler Platformu pankartı yer aldı. KESK kolunda İstanbul şubeleri dışında, Bolu, Tekirdağ ve Gebze’den Eğitim Sen’e şubeleri de vardı. Eğitim Sen üyeleri okul pankartları açtı. Bu okullar içerisinde Haydarpaşa Endüstri Meslek Lisesinden Eğitmenler, “Yaşasın 1 Mayıs” şiarıyla alanda yer aldılar.

Eğtim-Sen’in ardından BES İstanbul Şubeleri sıralandı. BES 1 Nolu Şube, “Zama-zulme karşı ayağa kalk” pankartıyla yer alırken. 3 No’lu Şube ise “Özgürlük, eşitlik, barış” şiarlı pankartını açtı.

BES’in ardından yürüyen SES ise “İş, ekmek, özgürlük, demokrasi, barış ve kardeşlik için Yaşasın 1 Mayıs” ana pankartını açtı. Bu pankartın arkasında Şişli, Bakırköy ve Anadolu Şubeleri pankart ve dövizleriyle yer aldılar. Tüm Bel-Sen, ESM, Yapı Yol-Sen, Tarım Orkam-Sen, Haber-Sen ve BTS şubeleri ardısıra sınırlı katılımla yürüyüşte yerlerini aldılar.

BTS’nin ardından Gazi Cemevi ile İşçinin Sesi adlı grup yer aldı. Onları Deri Kundura ve Tekstil İşçileri Derneği, Gökkuşağı Hareketi, Esenyurt ve Terazidere işçileri izledi. Burada ayrıca Tez-Kop-İş 2 No’lu Şube de “Kahrolsun sendika ağaları - İşçiler sendika yönetimine” pankartıyla dikkat çekti.

Sosyalizm, DSİP, Yeşiller, EDP, KÖZ ve İşçi Cephesi bu koldan giren çevreler oldular. Bu kolda ayrıca Kıbrıs’tan KGP de “Yaşasın 1 Mayıs Yaşasın Kıbrıs Türkiye ve dünya emekçilerinin dayanışması” şiarlı pankartıyla yerini aldılar.

Bu kolda genellikle, “Yaşasın 1 Mayıs-Biji yek gulan!” sloganı atıldı.

Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü önünde polis arama noktasından geçilmesinin ardından bu kol, çok kısa bir sürede Taksim Meydanı’na çıktı.

Şişhane kolunun diğer şeridinde ise önde BDP korteji yürüdü. Bu koldaki genel havanın aksine oldukça coşkulu olan BDP kortejinde sarı, kırmızı, yeşil bayraklar taşınırken geleneksel kıyafetleriyle kadınlar dikkat çekiyordu. BDP kortejinde yoğunlukla “Biji serok Apo!” sloganı atıldı.

Bu kolun en kitlesel kortejlerinden birini oluşturan EMEP korteji ise yine dağınık bir görünüm vermekteydi. EMEP dışında bu kolda SDP, TÖB, Dev-Lis yer aldı.

Mete Caddesi kolu: Şovenizm ve gericilik bayraklaştırıldı

Diğer kollardan farklı olarak gericiliğin ve şovenizmin bayraklaştırıldığı bu kolda katılım da bin 500 kadardı. Hak-İş’in başta yürüdüğü bu kolda Hizmet-İş ve Çelik-İş ağırlığı oluşturuyordu.

Bu kolda ayrıca Memur-Sen de temsili olarak katıldı. Sıklıkla Mehter Marşı’nın çalındığı bu kolda “köçek” de oynatıldı. Tek bir slogan dahi atılmadı.

Bu koldaki ileri ve anlamlı katılım Çelik-İş kortejinde yürüyen Feniş Alüminyum işçilerinin katılımıydı.

Bu kol alana en hızlı giren kol oldu ve aynı hızla dağıldı.

1 Mayıs alanı: Son sözü direnenler söyledi!

Dört koldan yapılan yürüyüşlerin ardından girilen 1 Mayıs alanı erken saatlerden itibaren hınca hınç doldu. İşçi sendikalarının kortejleri alana ilk giren kortejler olurken, çok kısa bir süre sonra da dağıldılar. Program henüz yarılanmadan birçok işçi alanı terk etmeye başlamıştı. Öyle ki müzik gruplarının sahne aldığı sırada alan hemen hemen politik kortejlerin egemenliği altındaydı. Buna rağmen alan Taksim Gezi Parkı’na taşacak biçimde dolup taşarken coşku da hep yüksek kaldı.

Önceki 1 Mayıslar’dan farklı olarak bu yıl herhangi bir sendika başkanı kürsüden konuşmadı. Geçtiğimiz yıl yaşanan kürsü işgalinden sonra bu kez sendika başkanları konuşmaktan kaçındılar. Konuşmaların yerine 1 Mayıs’ı örgütleyen konfederasyon ve odaların imzasını taşıyan bir ortak metin, direnişçi işçiler tarafından okundu. Bericap, Casper direnişlerinden birer işçi ve bir sağlık emekçisi metni okudu. Ayrıca devimci ve ilerici siyasetlerin ortak imzasını taşıyan bir başka metin de Kürtçe ve Türkçe okundu. Bu iki metin dışında da kürsüden başka bir konuşma yapılmadı. Bunun yerine ise program müzik gruplarıyla dolduruldu. Grup Yorum, Kardeş Türküler ve Agire Jiyan sahne alan müzik gruplarıydı.

Müzik gruplarının marşları ve türküleriyle alanda coşkulu bir hava oluşturulurken, aynı zamanda bu tersinden alandaki mücadeleci havayı bir ölçüde zayıflattı. Öyle ki dikkat çekici biçimde slogan pek az atıldı. Bu havayı bozanlar ise direnişçi işçiler oldular. Bariyerleri aşarak kürsüye çıkan Konak işçileri mücadeleden yana bir hava estirirken, görevliler tarafından sahneden indirildiler. Ancak onlarla birlikte bekleyen Ontex/Canbebe ve PTT direnişçilerinin kararlılığı sayesinde, program direnişçi işçilerin sahneye davet edilmesiyle noktalandı. Sahneye yumrukları ve coşkulu sloganlarıyla çıkan direnişçi işçiler, Tertip Komitesi’ni kendilerine söz vermemesinden dolayı kınarken, alana sınıf mücadelesinin soluğunu taşıdılar. Taksim 1 Mayısı’na böylelikle son noktayı koydular.

Kızıl Bayrak / İstanbul