|
“Gece leylak ve tomurcuk kokuyor H. Hüseyin Şiirlerine kendilerini koydular onlar, ama asla dışlamadan şiirlere konu olmayı bekleyenleri. Ve hiçbir zaman kendi kendilerine kalmanın aracı yapmadılar sözcükleri… Kimlikleri öylesine yansımıştı ki şiirlere, imzasız olsalar da kim neyi yazmış anlıyordu insan. Ortak yönleri çok fazla. İkisi de dönemlerinin tabularını yıktılar. Nazım ilk şiirlerini Kurutuluş Savaşı’nı önceleyen ve izleyen yıllarda yazdı. Bu yıllarda sanat adına ortaya konulanların büyük bölümü Kurtuluş Savaşı ve cumhuriyet üzerineydi. Bu ortamda Nazım biçimden çok içeriğe önem verdi. İçerik alanında birçok yeniliğe imza attı. Ezilenleri, emekçileri şiirine aldı. Üstelik öylesine bir dil kullanıyordu ki, zafer marşlarının sözleri anlaşılmayabilirdi de o günlerde, fakat Nazım’ı herkes anlardı. Çünkü o halkın içinden biriydi. Ahmet Arif’in yıktığı tabular daha farklıydı, belki daha kolay, belki daha zor... Daha kolaydı, çünkü; sanat adına farklılıkların üretimine başlanıldığı bir dönemdi. Sanat tartışmaları daha üst bir düzeye taşınmıştı. Daha zordu, çünkü; sanatta her alanda beğenilerin sınırları çizilmişti ve yeni genç şair adayları için cesaretler bir nebze kırılmıştı. Bir tarafta aşılması imkansız görünen Nazım, diğer tarafta dillerden düşmeyen Orhan Veli ve Garip Akımı. İşte bu dönemde bir çokları şiir yazma cesaretini kaybederken Ahmet Arif Nazım’ın peşi sıra hayatını şiire verdi. Farklı ortamlarda yetişmelerine rağmen aynı coşku, aynı inanç, aynı sevdayı taşıyorlardı. Bu sevdaydı, onların sansürlenmesine sebep olan ve bu sevdaydı, onlara zindanları mesken ettiren. Ahmet Arif’in şiiri kuşkusuz Nazım’ın öncülüğünü yaptığı, önünü açtığı toplumcu çizgideydi. Bu devrimci amaç birliğine rağmen iki büyük şairimizi ayıran temel farklılıklar da var. Bunlardan birini, Nazım’ın şehirli kimliğine karşın Ahmet Arif’in kırsal kesim şairi olduğuna işaret ederek dile getirir, şair Cemal Süreya. Nazım için “Şehirlerin Şairi” diyen Cemal Süreya şunları ekler: “(Nazım Hikmet) Ovadan seslenir insana büyük düzlüklerden, ovadan akan büyük ve bereketli bir ırmak gibidir.” Ahmet Arif içinse şunları: “Uyrukluk tanımayan yaşsız dağları yazar o... Şiirleri daha deniz görmemiş çocuklaradır.” Nazım aldığı eğitimin de etkisiyle daha enternasyonalist bir bakışa sahip olmuştur. Hangi şair 7 kıtayı da kapsayan şiirler yazabilir? Kim bütün dünyayı bu denli yüreğine sığdırır, sahiplenir? İngiliz sömürgesi Hindistan’dan İtalya’nın halk mahallelerine, Afrika kabilelerinden 2. Dünya Savaşı’nda faşizme karşı direnen Sovyetlere kadar... savaşılan, direnilen her yere, yüreğiyle, şiiriyle destek vermiştir halklara, Nazım. Enternasyonalist bakışın şiirdeki belki de en iyi örneğidir. “ Yarısı buradaysa kalbimin Ahmet Arif’in şiirlerin de ise enternasyonalizmden öte daha yöresel bir hava vardır. Eski halk ozanlarını çağrıştırır o. “Doğdun, Ama belki de ikisini kavgaları denli ortaklaştıran bir duyguları daha vardır: Özlem. İkisinin de bir çok şiirinde bu duyguyu hisseder insan. “Seni, anlatabilmek seni. Güzel günlerin özlemi kavgayı perçinler elbet, daha çok şiir yazdırır insana. Ama Nazım Hikmet bir devrimciyi en çok üzen bir büyük özlemi yaşamıştır. Uzun yıllar yurdundan ayrı kalmıştır. “Yazılarım otuz kırk dilde basılır, Türkiye’mde Türkçe’mle yasak” demesi de bu büyük özlemin bir parçasıdır. Nazım Hikmet ve Ahmet Arif, yalnız Türkiye’nin değil, bütün dünya devrimcilerinin şairleridir. Bugün onların Türkiye devrimci mücadelesinde yarattıkları etki hala çok büyüktür. Bunu yıllarca baskıyla sansürle engellemeye çalışan gerici burjuva iktidar odakları, bugün de farklı yöntemlerle saldırılarını sürdürmektedir. Gerek Nazım Hikmet’i, üzerinden para kazanılacak bir meta haline getirmeye çalışarak; gerek şiirlerinin içini boşaltıp küçük burjuva duygusal bir şair olarak göstermeye çalışarak; gerek Mehmet Gül gibi tescilli faşistlere Nazım ile ilgili kitaplar yazdırarak, Nazım’ın büyük sanatsal mirasını tahrip etmeye, devrimci özünü boşaltmaya, böylece bugünün ve geleceğin devrimci sınıf mücalesinde oynayacağı büyük eğitici ve harekete geçirici rölü etkizeştirmeye çalışmaktadırlar. Sermaye devrimci değerlerimize saldırılarını arttırarak sürdürüken bize de devrimci değerlerimizi layıkıyla savunmak kalıyor. Nazım Hikmet’i 3 Haziran 1963’te ve Ahmet Arif’i 4 Haziran 1991’de yitirmiştik. İki büyük devrimci şairimizi ölüm yıldönümlerinde derin bir saygıyla anıyoruz. A. Aksak
2 Temmuz 1993’te Sivas’ta diri diri yakılarak katledilen 37 aydınımızın anısına... Yıkıcılar geldiler Ve evin yüzü burkuldu Anımsar mısın denize karşı oturmuştuk. Yıkıcılar geldiler, Benim göğüs kafesimde bir iskete, Yıkıcılar geldiler; Çıkıp yürümüştük kıyı boyu Yıkıcılar geldiler, yıktılar bütün duvarları. Metin Altıok |